Vanaf 1 juli 2025 is het in Frankrijk verboden om te roken op stranden, in parken, bij zwembaden en rondom scholen. Een ferme stap van de Franse regering richting een rookvrije generatie. Waar eerder de horeca, openbare gebouwen en werkplekken rookvrij werden gemaakt, verlegt Frankrijk de strijd tegen tabak nu naar de buitenruimte. Roken wordt hier simpelweg minder normaal – en dat is precies de bedoeling. Maar hoe zit het eigenlijk in Nederland? Is ons land klaar voor een vergelijkbare maatregel?
Franse maatregel: roken uit het straatbeeld
De nieuwe regels maken het in Frankrijk verboden om te roken in bijna alle publieke buitenruimtes: van stranden en parken tot bushaltes, bibliotheekpleinen en schoolomgevingen. De boete voor overtreding bedraagt €135. De maatregel maakt deel uit van het bredere plan om in 2032 een volledig rookvrije generatie te realiseren. In Frankrijk rookt nog altijd bijna 30% van de volwassenen dagelijks – en de overheid wil het tij keren.
Franse gezondheidsautoriteiten benadrukken dat kinderen recht hebben op een rookvrije leefomgeving, en dat deze stap belangrijk is om roken niet langer als ‘normaal gedrag’ te tonen. Ook het verminderen van peuken in de natuur speelt een rol: op stranden zijn sigarettenfilters al jarenlang het meest aangetroffen zwerfafval.
En Nederland dan?
Ook in Nederland is roken uit steeds meer omgevingen verdwenen. Binnenruimtes zijn sinds 2008 grotendeels rookvrij en sinds 2021 zijn zelfs rookruimtes in de horeca en op werkplekken verboden. Rondom scholen, op perrons, bij sportverenigingen en in speeltuinen geldt al langer een rookverbod. Toch blijft roken in de buitenlucht op de meeste plaatsen toegestaan – denk aan terrassen, stadsparken en stranden.
Toch is er beweging. Gemeenten experimenteren steeds vaker met rookvrije zones op drukke plekken in de buitenruimte. Den Haag maakte delen van het strand rookvrij, en ook andere steden voeren rookvrije parken in. Vaak gebeurt dat zonder boetes, maar met bordjes en publieke bewustwording. Opvallend: veel bezoekers houden zich er vrijwillig aan.
Attractieparken gaan voor rookvrije zones
Ook de recreatiesector zelf neemt het voortouw:
-
Efteling – sinds 2020 rookzones verspreid over het park. Roken op andere plekken verboden.
-
Walibi Holland – sinds 2021 alleen roken in rookzones.
-
DierenPark Amersfoort – volledig rookvrij, behalve één zone bij de ingang.
-
Ouwehands Dierenpark – beperkte rookplekken, vooral bij de ingang.
-
Diergaarde Blijdorp – duidelijke rookzones, buiten daarvan verboden.
-
Wildlands Emmen – enkele rookzones, streng beleid op naleving.
-
Avonturenpark Hellendoorn – sinds 2023 vier vaste rookplekken.
De trend is duidelijk: recreatiebedrijven kiezen bewust voor zones of volledige rookvrije terreinen, mede vanuit het oogpunt van kindvriendelijkheid, imago en afvalreductie.
Nederlandse steun voor rookvrije buitenruimte groeit
Uit een onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat een meerderheid van de Nederlanders voorstander is van rookvrije zones op plekken waar kinderen komen, zoals speeltuinen, zwembaden en dierentuinen. Ook op stranden is er brede steun. Ruim 70% van de niet-rokers vindt dat roken daar niet thuishoort. Zelfs onder rokers is de bereidheid om bepaalde zones te vermijden opvallend groot.
Daarnaast daalt het aantal rokers in Nederland gestaag. In 2023 rookte nog 18% van de volwassen bevolking dagelijks, tegenover 27% tien jaar geleden. Het draagvlak voor strengere regels groeit dus met de gezondheidstrend mee.
Een rookvrij park: hype of logische volgende stap?
Wat in Frankrijk als nationale maatregel wordt ingevoerd, gebeurt in Nederland vooral lokaal en vrijwillig. Maar experts verwachten dat het niet bij vrijblijvende bordjes blijft. “Net als bij de horeca zie je dat eerst gewenning nodig is,” zegt een woordvoerder van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij. “Als mensen eenmaal merken dat het prettiger is, volgt de regelgeving vanzelf.”
Ook recreatieondernemers kijken steeds vaker naar rookvrije zones. Minder afval, minder brandgevaar, en een gezondere uitstraling maken het aantrekkelijk. Vooral vakantieparken, natuurcampings en buitenzwembaden zetten al stappen. Maar wetgeving vanuit Den Haag blijft voorlopig uit.
Conclusie: Frankrijk loopt voorop, Nederland volgt voorzichtig
Frankrijk kiest voor een heldere koers: een rookvrije generatie betekent ook een rookvrije openbare ruimte. Nederland laat zien dat gedragsverandering ook mogelijk is via draagvlak en eigen initiatief. Maar de vraag is niet óf rookvrije stranden en parken in Nederland komen – de vraag is wanneer.
Bronvermelding:
-
Hart van Nederland: Den Haag breidt rookvrije zones op het strand uit
-
Trimbos-instituut: Meeroken en publieke opinie
-
Washington Post: France bans smoking in public parks and beaches
-
Rijksoverheid: Waar geldt een rookverbod
-
Gezondheidsfondsen voor Rookvrij: Project rookvrije generatie
-
Websites van genoemde parken (Efteling, Walibi, DierenPark Amersfoort, Ouwehands, Blijdorp, Wildlands, Hellendoorn)
