Toeristen die keurig betalen voor een overnachting in een B&B of op de camping. Inwoners die jaarlijks tientallen euro’s aftikken omdat hun hond ‘kosten zou veroorzaken’. Beiden dragen ze bij aan de gemeentekas. Maar wat doet de gemeente er eigenlijk mee?
Het eerlijke antwoord? In veel gevallen verdwijnt het geld simpelweg in de grote hoop. Zowel de opbrengst van toeristenbelasting als van hondenbelasting komt terecht in de algemene middelen. Daarmee worden straatstenen rechtgelegd, bruggen onderhouden en tekorten op andere beleidsterreinen gedicht. Dat mag juridisch – maar het schuurt. Want de belastingbetaler verwacht iets terug. En terecht.
Voor hondenbelasting is dat besef al langzaam ingedaald: steeds meer gemeenten schaffen deze af, mede onder druk van inwoners die het niet meer uit kunnen leggen. Maar voor toeristenbelasting gebeurt precies het omgekeerde. Gemeenten verhogen het tarief, breiden het uit naar campers, B&B’s en zelfs particuliere verhuurders. De inkomsten stijgen explosief, maar wat er concreet met dat geld gebeurt? Daar blijft het meestal stil.
Wie doorvraagt, krijgt zelden een helder antwoord. Nieuwe wandelroutes? Soms. Betere bewegwijzering? Af en toe. Promotiecampagnes? Ja, maar vaak bekostigd uit andere fondsen of samenwerkingen. Terwijl juist de opbrengst van toeristenbelasting kansen biedt om te herinvesteren in de sector die het geld genereert.
En daar ligt de sleutel: als gemeenten toeristische inkomsten structureel herinvesteren in kwaliteit, gastvrijheid en beleving, dan levert dat méér op dan het kost. Voor bezoekers én voor ondernemers. Denk aan goed onderhouden fietspaden, duidelijke bewegwijzering, duurzame voorzieningen, én promotie die aansluit op de identiteit van een regio.
Bovendien profiteren ook inwoners ruimschoots mee. Investeringen in recreatieve voorzieningen maken gebieden aantrekkelijker om in te wonen, dragen bij aan leefbaarheid en bieden ruimte voor ontspanning, sport en ontmoeting. Een mooi netwerk van wandelroutes, een opgeknapt dorpsplein of een sfeervolle haven is er niet alleen voor toeristen – die voorzieningen maken het dagelijks leven óók voor bewoners aangenamer.
Recreatieondernemers investeren dagelijks in kwaliteit, gastbeleving en innovatie. Ze verwachten van hun gemeente hetzelfde. En dat mag – sterker nog: het is logisch. Want als je belasting heft op toerisme, dan moet je ook investeren in toerisme. En daar profiteren uiteindelijk alle partijen van.
Dus ja: in de kern staan toeristenbelasting en hondenbelasting gelijk. Beide zijn legaal, beide komen binnen zonder harde verplichting tot besteding. Maar juist daarom is het tijd om als gemeente het verschil te maken: koppel de opbrengsten aan zichtbare kwaliteit, dan draag je niet alleen bij aan een gezonde begroting, maar ook aan een sterke vrijetijdseconomie én een fijn leefklimaat.
Bronnen:
– Gemeentewet art. 226 & 229
– CBS: Opbrengsten toeristenbelasting 2023
– NBTC: Economische waarde toerisme Nederland
– VNG: Dossier hondenbelasting
